gym·nas·tiek (de; v)
1 lichaamsoefening
Door middel van het gymnastiseren van je paard kun je je paard rechtrichten. Rechtrichten is je paard aan de linker -en rechterzijde even soepel, buigzaam en sterk maken. Tevens train je van een natuurlijk evenwicht naar een rijkunstig evenwicht. Dat wil zeggen, we brengen het gewicht uit de voorhand naar de achterhand, door het zwaartepunt naar achteren te trainen en zo schoudervrijheid te creëren bij je paard. Het paard komt hierdoor in balans en wordt licht in de hand. Dit doen we met de 6 sleutels van het rechtrichten.
Een paard is net als de mens van nature scheef. Zoals een bekend fenomeen bij de mens het rechts – of linkshandig zijn. Een paard heeft 11 scheefheden die we kunnen benoemen en 8 scheefheden waar we ook daadwerkelijk iets aan kunnen doen. Ter verduidelijking en herkenning zal ik twee van deze scheefheden beschrijven.
Van nature draagt een paard 3/5 van zijn gewicht met de voorbenen en 2/5 met de achterbenen. De gewichtsverhouding maakt dat het paard gemakkelijker als vanzelf naar voren gaat tijdens het grazen. Vergelijk het met een kruiwagen. Als je een kruiwagen voorin vult en je tilt hem aan de achterzijde op, rijdt hij als het ware vanzelf. Zo werkt het ook bij het paard. De voorbenen van het paard zijn niets meer dan 2 bewegende steunpilaren. De sterke en veerkrachtige achterbenen heeft het paard nodig om te vluchten en zich te verdedigen in het wild. De achterbenen hebben in tegenstelling tot de voorbenen een mogelijkheid om te veren door de zigzagbouw van de achterhand.
Echter het paard heeft net als de mens een sterke en een minder sterke zijde. Als het paard moet vluchten stuwt hij zich met zijn sterkste achterbeen weg. Zijn soepele achterbeen grijpt zoveel mogelijk naar voren om het lichaam te dragen in de vlucht. En dat doen wij ook. Ga maar eens in de start hardloop houding staan. Je staat met 1 been gestrekt om af te duwen en met je andere been draag je je lichaam. Probeer het ook eens andersom en ondervindt het ongemak.
De natuurlijke scheefheid van een paard is geen probleem, zolang het paard zich vrij in de natuur kan bewegen, echter de scheefheid gaat opspelen als wij het paard berijden. Om dat te verduidelijken zal ik dat met dezelfde twee scheefheden toelichten.
Het paard draagt van nature 3/5 van zijn gewicht met de voorbenen. Als wij op het paard gaan zitten vermeerderen wij dat gewicht nog eens extra met ons eigen gewicht + door de extra druk op de voorhand (de extra lading in de kruiwagen) zal het paard meer naar voren stuwen, waardoor de voorbenen enorm belast worden. Het zwaartepunt in het paard zal in de beweging door de onbalans in de sterke en minder sterke linker – of rechterzijde naar 1 zijde sterker bewegen, waardoor een diagonale onbalans ontstaat (de diagonale scheefheid) die door 1 van de 2 voorbenen wordt opgevangen.
Gelukkig kunnen we door de rechtrichtende buigingsarbeid, het gymnastiseren van het paardenlichaam (en vergeet vooral ook niet ons eigen lichaam), heel veel verminderen aan de natuurlijke scheefheid en de druk op de voorhand. En een mooie bijkomstigheid; door de weg die je bewandeld naar een rechtgericht paard, leer je de finesses van de klassieke rijkunst in al zijn facetten.